Περί αξιωματικής λογικής

Άκουγα προχθές στο ραδιόφωνο μία συνέντευξη με έναν εκπρόσωπο της ΑΔΕΔΥ. Η συζήτηση πήγαινε στο στυλ «Καλημέρα μπάρμπα-Κουκιά σπέρνω!», με τον δημοσιογράφο να ρωτάει και να ξαναρωτάει: «Κύριε Τάδε, η ΑΔΕΔΥ είναι πάντα υπέρ του ενιαίου μισθολογίου. Δεν νομίζετε ότι είναι δίκαιο κάποιος που δουλεύει πιο σκληρά και εξυπηρετεί τους πολίτες καλύτερα από μερικούς που κάθονται-γιατί είναι κοινό μυστικό στην Ελλάδα ότι ένα μεγάλο μέρος των δημοσίων υπαλλήλων δεν κάνουν την δουλειά τους-δεν νομίζετε λοιπόν ότι αυτοί που δουλεύουν με ζήλο θα πρέπει να παίρνουν κάτι παραπάνω από τους αραχτούς;» και τον κύριο Αδεδή να απαντάει: «Κάθε υπηρεσία έχει την δομή της. Έχουμε προϊσταμένους που φροντίζουν ώστε όλοι να προσφέρουν ό,τι μπορούν και όλοι οι υπάλληλοι να κάνουν την δουλειά τους» και άλλες τέτοιες μπούρδες. Ο κύριος Αδεδής εδώ, εκούσια ή ακούσια έκανε το ίδιο μοιραίο λάθος που έκανε και ο Χριστός και ο Μαρξ, και έτσι είναι σε καλή παρέα. Το λάθος και των τριών ήταν ότι στήριξαν τις θεωρίες τους στην λάθος υπόθεση: ότι ο άνθρωπος είναι από φύση του ιδανικός και τέλειος. Έτσι κατά τον Χριστό, ο άνθρωπος μπορεί να αγαπάει τους εχθρούς του, να γυρίζει το δεύτερο μάγουλο όταν τον χαστουκίζουν στο πρώτο και να δίνει τον έναν χιτώνα όταν έχει δύο. Και επειδή τίποτα από όλα αυτά δεν είναι στην φύση του ανθρώπου, αλλά μάλλον αναφέρονται στις ιδιότητες κάποιου εξιδανικευμένου όντος, ο Χριστιανισμός σαν τρόπος ζωής απέτυχε. Έχει επιβιώσει μόνον σαν δόγμα, γιατί όσο κι’ αν σταυροκοπιόμαστε κάθε φορά που περνάμε έξω από μια εκκλησία, η ζωή μας δεν έχει καμία σχέση με τις πρωτοχριστιανικές κοινωνίες και τον Χριστιανισμό σαν τρόπο ζωής. Όσο για τον Μαρξ, έκανε το ίδιο λάθος με τον Χριστό, μια και βάσισε την θεωρία του στο «Ο καθένας προσφέρει όσο μπορεί και απολαμβάνει ό,τι χρειάζεται»! Τώρα μάλιστα! Γι’ αυτό και τα διάφορα κομμουνιστικά καθεστώτα κατέρρευσαν το ένα μετά το άλλο, και όλη αυτή η όμορφη θεωρία χρεοκόπησε. Και μια και ο Μαρξισμός στερείται υπερφυσικού δόγματος, δεν μπορεί να επιβιώσει ούτε σαν δόγμα. Σε μερικές δεκαετίες θα έχει ξεχαστεί από τον κοινό λαό και σαν θεωρία και σαν κίνημα, και μόνο οι φιλόσοφοι και οι ιστορικοί θα τον σπουδάζουν σαν ένα περίεργο κοινωνικό πείραμα του εικοστού αιώνα.
Όσο για τον κύριο Αδεδή, επέμενε ότι δεν χρειαζόμαστε κίνητρα για τους δημοσίους υπαλλήλους-όλοι πρέπει να παίρνουν τα ίδια εφόσον δίνουν το παρόν στο γραφείο τους, γιατί όλοι είναι ιδανικοί, άμεμπτοι, δουλευταράδες, κάνουν το κατά δύναμη, είναι έντιμοι, αδιάφθοροι, εξυπηρετικοί και ευγενικοί, και υπάρχουν προϊστάμενοι που το φροντίζουν αυτό. Χα! Χα! Χα!

Έμαθα πρόσφατα από ένα ντοκυμαντέρ της ιστορίας των Μαθηματικών ότι κατά πολλούς ιστορικούς το Πυθαγόρειο θεώρημα ήταν γνωστό στους αρχαίους Βαβυλωνίους στην εμπειρική του μορφή, πολύ πριν τον Πυθαγόρα. Εκείνο που πραγματικά συνέβαλλε η αρχαία Ελληνική σκέψη στην ανάπτυξη των Μαθηματικών ήταν οι έννοιες της απόδειξης και της αξιωματικής λογικής. Αξίωμα είναι μια υπόθεση που την δεχόμαστε ως σωστή και πάνω σ’ αυτήν κτίζουμε την θεωρία μας. Έτσι, το αξίωμα ότι από ένα σημείο υπάρχει μόνον μία κάθετη σε μια ευθεία είναι η βάση της Ευκλείδειας Γεωμετρίας που διέπει την καθημερινή μας ζωή, ενώ το αξίωμα ότι από ένα σημείο υπάρχουν άπειρες κάθετες σε μια ευθεία είναι η βάση της Ριμάνειας Γεωμετρίας που διέπει την δομή του σύμπαντος. Επομένως κύριε Αδεδή, αν αρχίσεις με λάθος αξίωμα, κτίζεις έναν πύργο στην άμμο. Και μιά και μία αλυσίδα είναι τόσο δυνατή όσο ο ασθενέστερος κρίκος της, αν στηρίξεις την θεωρία σου σε ανεδαφική υπόθεση, μια μέρα θα καταρρεύσει παταγωδώς! Ας ξεκινήσουμε λοιπόν από την αρχή, με το μοντέλο του δημοσίου υπαλλήλου να είναι αυτό του συνηθισμένου ανθρώπου, αυτού που προσπαθεί να ελαχιστοποιήσει την προσπάθεια του και να μεγιστοποιήσει την καλοπέραση του, και ας προσπαθήσουμε να βρούμε λύσεις στο πρόβλημα «Ελληνικό δημοσιοϋπαλληλίκι» με αυτή τη βάση!

Μαρία Πέτρου