Περί Αλλάχ

Έχω μια φίλη που είναι ευσεβής Μουσουλμάνα. Η φίλη μου λοιπόν αυτή προσεύχεται πέντε φορές την ημέρα, ανελλιπώς, πλέκοντας κάθε φορά το εγκώμιο του Αλλάχ. Μια μέρα, για να την πειράξω, της είπα: «Ο Αλλάχ είναι Πάνσοφος, Παντογνώστης και Παντοδύναμος. Πώς είναι δυνατόν λοιπόν να έχει ανθρώπινες αδυναμίες; Πώς είναι δυνατόν να θέλει να ακούει τις κολακείες που του σερβίρεις κάθε φορά που προσεύχεσαι, πέντε φορές την ημέρα;» Η φίλη μου πολύ σοβαρά μου απάντησε: «Δεν είναι ο Αλλάχ που έχει ανάγκη από τα λόγια που λέμε στην προσευχή μας, αλλά εμείς. Πρέπει να τα επαναλαμβάνουμε για να μην ξεχνάμε πόσο μας έχει ευλογήσει με τα αγαθά που μας έχει δώσει.» Αυτό μου θύμισε τι έκανα όταν ήμουν μικρή και μ’ έστελναν στον μπακάλη: σ’ όλο το δρόμο επαναλάμβανα ξανά και ξανά την λίστα με τα ψώνια για να μην ξεχάσω τίποτα και φάω κατσάδα και με ξαναστείλουν και πίσω! (Αλήθεια, τώρα που το σκέφτομαι, γιατί κανένας μεγάλος δεν σκέφτηκε ποτέ να μου δώσει μια γραπτή λίστα και να με γλυτώσει από το άγχος του να θυμάμαι αν οι αγκινάρες έπρεπε να είναι τραχιές οι τρυφερές-αυτό πάντα το μπέρδευα, αν το σιμιγδάλι έπρεπε να είναι χοντρό ή ψιλό και αν το ρύζι έπρεπε να είναι στρόγγυλο ή νυχάκι.) Τέλος πάντων, η επανάληψη της λίστας ήταν και είναι η πιο ασφαλής μέθοδος για να μην ξεχαστεί κάτι. Όταν η Μπόϊγκ κατασκεύασε το 1935 το πιο υπερσύγχρονο για την εποχή του αεροπλάνο, το αεροπλάνο έπεσε στην πρώτη του πτήση γιατί ο πιλότος ξέχασε να πατήσει ένα κουμπί! Τότε οι πιλότοι της Μπόϊγκ δημιούργησαν την λεγόμενη checklist, την λίστα ελέγχου, που από το 1937 και μετά έχει καθιερωθεί και εφαρμόζεται σε όλες τις πτήσεις. Η επανάληψη αυτή της ρουτίνας ελέγχου, καθώς ετοιμάζεται ο πιλότος να κάνει κάποιον χειρισμό, έχει σώσει ζωές και ζωές, καθώς απέτρεψε το ξεγλίστρημα προς την αφηρημάδα, την απερισκεψία και την υπεκφυγή. Το σύστημα έκτοτε έχει εφαρμοστεί σε πολλές περιπτώσεις, όπως εγχειρήσεις, πλοήγηση πλοίων, κλπ. Πιστεύω ότι θα έπρεπε να καθιερώσουμε τέτοιες ρουτίνες επανάληψης κάποιων πραγμάτων και στην πολιτική και κοινωνική μας ζωή, έτσι για να μην ξεχνιόμαστε και σιγά σιγά ξεφεύγουμε και μετατρέπουμε το μέσον επίτευξης κάποιου σκοπού σε αυτοσκοπό το ίδιο. Για παράδειγμα, πρόσφατα ένας φίλος μου έφαγε μήνυση από την τροχαία γιατί αναβόσβησε τα φανάρια του για να ειδοποιήσει τους επερχόμενους οδηγούς ότι υπήρχε μπλόκο της τροχαίας μπροστά τους και να κόψουν ταχύτητα. Και γιατί παρακαλώ αυτό ήταν κακό; Δεν είναι καλή ιδέα να κόψουν ταχύτητα οι οδηγοί; Ο σκοπός της τροχαίας είναι να τσακώσει τον οδηγό να τρέχει για να του βάλει πρόστιμο, ή να τον αποτρέψει να τρέχει; Και αν η αποτροπή της παραβίασης του ορίου ταχύτητας γίνεται όπως στην Αγγλία, με ψεύτικους τροχονόμους από χαρτόνι τοποθετημένους πάνω στις αερογέφυρες, ή γίνεται από επερχόμενους οδηγούς που αναβοσβήνουν τα φώτα τους, έχει καμιά σημασία; Το αποτέλεσμα δεν είναι εξ ίσου επιθυμητό; Θα πρότεινα λοιπόν, κάθε πρωί, ο κάθε τροχονόμος να λέει κατ’ επανάληψη: «Σκοπός μου δεν είναι να πιάσω τους παραβάτες για να τους τιμωρήσω. Σκοπός μου είναι να αποτρέψω την παράβαση! Οδηγοί που αναβοσβήνουν τα φώτα για να ειδοποιήσουν άλλους οδηγούς να κόψουν ταχύτητα συμβάλλουν στο έργο μου! Καλά κάνουν!»

Μαρία Πέτρου