Περί σκοινιού και σαπουνιού

Κάποιος είπε ότι ο γάμος είναι σαν ένα πολιορκημένο φρούριο: όσοι είναι μέσα θέλουν να βγουν έξω και όσοι είναι απέξω θέλουν να μπουν μέσα! Κάπως έτσι είναι και το Δημόσιο στην Ελλάδα: όσοι είναι δημόσιοι υπάλληλοι μάλλον ντρέπονται να το πούνε, μια και η Ελληνική κοινωνία τους έχει κολλήσει την ρετσινιά, δικαίως ή αδίκως, του τεμπέλη και χαραμοφάη. Από την άλλη μεριά έχω ακούσει εκατοντάδες φορές την φράση: «Αυτός παιδί μου δεν είναι για πολλά. Να χωθεί εκεί πουθενά στο δημόσιο να τρώει ένα κομμάτι ψωμί.» Και καλά να το λένε αυτό οι μαμάδες όσων έχουν αρνητικό IQ, οι μορφωμένοι και πτυχιούχοι νομίζετε ότι πάνε πίσω; Έχουμε και σύλλογο «αδιόριστων καθηγητών». Δηλαδή πώς γίνεται αυτό; Αφού δεν έχουν διοριστεί πως είναι καθηγητές; Όχι ότι αποκαλούν τους εαυτούς τους καθηγητές επειδή δουλεύουν στον ιδιωτικό τομέα, μια και οι περισσότεροι, αν δουλεύουν στον ιδιωτικό τομέα, θεωρούν τον εαυτό τους άνεργο. Είναι «καθηγητές» επειδή επιθυμούν να διοριστούν στο δημόσιο να διδάξουν, και δεν διορίστηκαν ακόμα. Έτσι κάνουν την επιθυμία τους τίτλο και περιμένουν να μπουν στο κάστρο πολιορκώντας το όσο πιο ασφυκτικά μπορούν. Και επειδή με όποιον δάσκαλο καθίσεις τέτοια γράμματα θα μάθεις, ο φαύλος κύκλος του παραλόγου συνεχίζεται από γενιά σε γενιά. Τώρα το θέμα είναι πώς βγαίνει κανείς από τον φαύλο κύκλο. Το σκέφτηκα αυτό δια μακρόν και κατέληξα στην μαγική φόρμουλα! Αν μπορούσα να το κάνω, θα έβαζα μια καθαρίστρια πλήρους και αποκλειστικής απασχόλησης (ιδιωτικού δικαίου και με δυνατότητα να απολυθεί αν δεν κάνει καλά την δουλειά της) στις τουαλέτες του κάθε νηπιαγωγείου της χώρας, ώστε οι τουαλέτες να είναι απαστράπτουσες, να έχουν χαρτί υγείας, ζεστό νερό και σαπούνι, έτσι ώστε να μεγαλώσουν νέες γενιές ανθρώπων με αξιοπρέπεια και σεβασμό προς τον εαυτό τους. Γιατί ο αυτοσεβασμός δεν έρχεται τζάμπα: ο αυτοσεβασμός καλλιεργείται από βρεφικής ηλικίας από τον σεβασμό που δείχνει η κοινωνία στο άτομο. Γιατί μόνον ένας άνθρωπος χωρίς αυτοσεβασμό τολμάει να σε πει όταν ρωτήσεις την τιμή ενός προϊόντος: «Με απόδειξη ή χωρίς απόδειξη;» (δηλαδή, «Να συνωμοτήσουμε να κλέψουμε το κράτος ή όχι;»), όπως έκαναν και κάνουν πολλοί καταστηματάρχες. Μόνον ένας άνθρωπος χωρίς αυτοσεβασμό τολμάει να απαιτήσει από καρκινοπαθή συνταξιούχο του ΙΚΑ φακελάκι, ίσο με τρεις συντάξεις του ΙΚΑ, με την δικαιολογία ότι έκανε καλή δουλειά και πρόσεξε να μην της κόψει τις φωνητικές χορδές της (δηλαδή αν δεν περίμενε φακελάκι, η γυναίκα θα ήταν τώρα βουβή!), όπως έκανε ο κύριος Αβακούμ στην μητέρα μου. Μόνον ένας άνθρωπος χωρίς αυτοσεβασμό τολμάει να ανάψει τσιγάρο κάτω από την ταμπέλα «Απαγορεύεται το κάπνισμα». Μόνον ένας άνθρωπος χωρίς αυτοσεβασμό σκαλίζει την μύτη του μπροστά στα παιδιά όπως έκανε ένας δάσκαλος μου στο Δημοτικό. Μόνον ένας άνθρωπος χωρίς αυτοσεβασμό θάβει το χεσμένο πάμπερ του μωρού της στην άμμο της παραλίας, για να το βρει ίσως κάποιο άλλο παιδάκι που θα έρθει με το κουβαδάκι του να παίξει, γιατί βαριέται να κάνει δέκα βήματα να το βάλει στον κάδο. Μόνον ένας άνθρωπος χωρίς αυτοσεβασμό θα ανοίξει την πόρτα του αυτοκινήτου του και θα πετάξει στην άκρη του δρόμου την σακούλα με τα σκουπίδια από το εξοχικό του, γιατί δεν θέλει να την πάρει σπίτι του να την βάλει στον σκουπιδοτενεκέ του. Μόνον ένας άνθρωπος χωρία αυτοσεβασμό θα πει στον υποψήφιο νοικάρη «Το νοίκιο είναι 1000 ευρώ, αλλά θα σου δίνω αποδείξεις για 500» όπως είπε κάποιος νοικοκύρης στους εκπροσώπους του ΔΝΤ πρόσφατα στην Αθήνα όταν έψαχναν για διαμέρισμα.

Βρέθηκα πρόσφατα στο κτίριο της Ιατρικής σχολής ενός Ελληνικού Πανεπιστημίου και έφριξα: η πόρτα της τουαλέτας κρέμονταν από έναν ρεζέ, η λεκάνη ήταν χωρίς καπάκια και πασαλειμμένη σκατό, δεν υπήρχε ούτε σταγόνα νερό, και φυσικά το να περιμένεις χαρτί υγείας και σαπούνι θα ήταν εξωγήινο. Στην ίδια κατάσταση ήταν οι τουαλέτες του Δημοτικού σχολείου που πήγαινα: οι στοίβες τα σκατά σέρνονταν από πίσω όταν άνοιγες την πόρτα και η βρώμα σε προειδοποιούσε για το τι σε περίμενε από μεγάλη απόσταση-γ’ αυτό άλλωστε οι τουαλέτες ήταν μακριά από το σχολικό κτίριο. Γενιές από Ελληνόπουλα μεγάλωσαν θεωρώντας ότι είναι τελείως φυσικό οι τουαλέτες κοινής χρήσης να είναι στην κατάσταση αυτή. Έτσι, κάθε φορά που είχα επισκέπτες από την Ελλάδα στην Αγγλία, είχα δυσκολία να τους πείσω να χρησιμοποιήσουν την δημόσια τουαλέτα σε κάποιο κουτσοχώρι που πηγαίναμε για περίπατο. Και όταν τελικά τους έπειθα, έμειναν έκπληκτοι που η τουαλέτα ήταν καθαρή, είχε χαρτί υγείας, ζεστό νερό και σαπούνι. Όταν ήμασταν στο Δημοτικό, μας έλεγαν ότι ο πολιτισμός ενός λαού κρίνεται από την ποσότητα σαπουνιού που καταναλώνει. Εγώ θα έλεγα ότι ο πολιτισμός ενός λαού κρίνεται από την κατάσταση που βρίσκονται οι δημόσιες τουαλέτες. Εκεί είναι που φαίνεται αν ο πολίτης έχει αξιοπρέπεια, αυτοσεβασμό και σεβασμό προς τους συνανθρώπους του. Στο κάτω κάτω, το σαπούνι έχει πολλές χρήσεις. Παράδειγμα, αν μετά από όλα αυτά αποφασίσουμε να το φουντάρουμε ομαδικά, θα χρειαστούμε πολύ σκοινί και πολύ μα πάρα πολύ σαπούνι!

Μαρία Πέτρου