Περί επαναστάσεων

Όταν ήμουν φοιτήτρια είχα δεί κάποτε ένα σύνθημα γραμμένο στον τοίχο με μαύρα γράμματα (μαύρο ήταν το χρώμα των αναρχικών αλλά και των ακροδεξιών): «Μην μυθοποιείς την επανάσταση καθημερινά. Επαναστατικοποίησε την καθημερινότητα!»
Το σλόγκαν μου είχε κάνει εντύπωση, γι’ αυτό άλλωστε και το θυμάμαι δεκαετίες αργότερα. Η υπογραφή όμως ήταν της άκρας δεξιάς και αυτό με ενοχλούσε. Ίσως περισσότερο από ποτέ το σλόγκαν αυτό έχει σχέση με την σημερινή Ελληνική πραγματικότητα. Το θέμα είναι ότι το κοινωνικό πλαίσιο στο οποίο λέγεται κάτι μπορεί να αλλάξει τελείως το νόημα του, όπως για παράδειγμα το «Η δουλειά σε απελευθερώνει» που ήταν γραμμένο πάνω από την είσοδο του Νταχάου. Και βέβαια η δουλειά σε απελευθερώνει, μια και σε μια δημοκρατική κοινωνία σου εξασφαλίζει χρήματα για να κάνεις αυτά που θα ήθελες να κάνεις. Γραμμένο όμως πάνω από την είσοδο ενός στρατοπέδου εξόντωσης ανθρώπων, αποκτά άλλο νόημα.

Το σλόγκαν για την επανάσταση το είχε γράψει η άκρα δεξιά τότε γιατί τότε είχαμε δικτατορία και κάθε λογικά σκεπτόμενος πολίτης ήθελε να επαναστατήσει και να την καταπνίξει. Σήμερα έχουμε δημοκρατία και κάθε δημοκρατικά σκεπτόμενος πολίτης θέλει να την διατηρήσει και όχι να την καταστρέψει κάνοντας επανάσταση. Για σκεφτείτε λίγο, ποιά βίαιη επανάσταση έφερε ποτέ περισσότερη ελευθερία από το προηγούμενο καθεστώς; Η Γαλλική, με την τρομοκρατία της γκιλοτίνας που ακολούθησε; Η Ιρανική, με το θεοκρατικό καθεστώς των αγιατολάδων που πετροβολούν μέχρι θανάτου ανύπαντρες μητέρες και ρίχνουν στην φυλακή κάθε αντικαθεστωτικό; Η Ρωσική, με τις ακρότητες του Σταλινισμού; Η Λυβική, όπου ακόμα βασανίζουν και σκοτώνουν στις φυλακές; Η αλήθεια είναι ότι η βία ποτέ δεν φέρνει δημοκρατία. Οι μόνες επαναστάσεις που έφεραν μια καλύτερη μέρα από την προηγούμενη ήταν εκείνες που έγιναν χωρίς βία. Παράδειγμα η ειρηνική «επανάσταση» που έφερε το τέλος του απαρτάϊτ στην Νότιο Αφρική, αυτή του Μανδέλλα, που δεν ζήτησε εκδίκηση για όσα υπέφερε ο λαός του όταν τελικά βγήκε νικητής. Το ίδιο και η ειρηνική «επανάσταση» εκείνου του «γυμνού φακίρη» (όπως τον αποκαλούσαν οι Εγγλέζοι), του Γκάντι, που εξασφάλισε την ανεξαρτησία της Ινδίας από τους Βρετανούς χωρίς να χύσει αίμα.

Αν δεχτούμε ότι ο κόσμος αποτελείται από χίλιων καρυδιών καρύδια, θα υπάρχουν πάντα οι θερμόαιμοι που αν δεν έχουν λόγο επανάστασης, θα εφεύρουν έναν. Όπως οι «ποδοσφαιρόφιλοι» που πηγαίνουν στο στάδιο με μολότοφ και σουγιάδες. Όπως οι ζωόφιλοι στην Αγγλία που βάζουν βόμβες σε ερευνητικά εργαστήρια που χρησιμοποιούν πειραματόζωα και ξέθαψαν το πτώμα της πεθεράς του εργολάβου που ανέλαβε να κτίσει για το Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης εργαστήριο για ιατρική έρευνα με χρήση ζώων. Όπως οι «υπέρ της ζωής» στην Αμερική, που σκοτώνουν γιατρούς γιατί κάνουν εκτρώσεις. Τα δικά μας τα καρύδια αυτού του είδους έχουν και κάποιον άλλον λόγο να εμπνέονται από την επανάσταση: η Ιστορία που διδάσκουμε στα σχολεία μας είναι μια σειρά από δοξασμένες επαναστάσεις και αντιστάσεις: κατά των Τούρκων, των Γερμανών, των Βουλγάρων, και βάλε! Πολύ θέλει να νομίζει κανείς ότι σκοτώνοντας οπαδούς του Ολυμπιακού θα γίνει ήρωας; Ή ότι καίγοντας αυτοκίνητα, ξηλώνοντας μάρμαρα και καταλαμβάνοντας κτίρια (από ποιόν εχθρό άραγε τα κατέλαβαν;) μια μέρα θα του αποδοθούν δάφνες;

Ας πάψουμε λοιπόν να μυθοποιούμε την επανάσταση καθημερινά και να ενθαρρύνουμε στους κουκουλοφόρους θρασύδειλους εγκληματίες κάθε είδους.
Ας επαναστατικοποιήσουμε την καθημερινότητα. Ας απαιτούμε απόδειξη από τον ταξιτζή, τον περιπτερά, τον υδραυλικό, τον γιατρό. Ας αρνηθούμε το φακελάκι που μας ζητάνε. Ας αρχίσουμε να σκεφτόμαστε τον άνθρωπο από την άλλη μεριά του κισέ: γιατί ο φορολογούμενος που έχει ήδη ηλεκτρονική ταυτότητα να πρέπει να βγάλει καινούρια περιμένοντας στην ουρά για ώρες; Επειδή αλλάξαμε το σύστημα και δεν μπήκαμε στον κόπο να το κάνουμε συμβατό με το παλιό; Γιατί οι ταμπέλες στο πάρκινγκ να είναι γραμμένες ώστε να ξεγελάσουν τον πολίτη και να πάει στο ακριβό πάρκινγκ ενώ υπάρχει το φτηνό; Γιατί να μην στείλουμε ταχυδρομικά τις ανανεώσεις βιβλιαρίων υγείας αλλά να αναγκάσουμε τον πολίτη να σταθεί για ώρες στην ουρά να το κάνει; Γιατί να παραβιάσουμε το κόκκινο φανάρι της τροχαίας; Γιατί να ζητάμε από το γκαρσόνι να μας φέρει τώρα ένα νερό και σε ένα λεπτό ένα λεμόνι και σε ένα λεπτό μια σακούλα για να πάρουμε τα αποφάγια για το σκυλί, χωρίς να σκεφτόμαστε την κούραση του από την ορθοστασία και το πήγαινε-έλα; Ας κάνουμε λοιπόν όλοι την επανάσταση μας: ας σκεφτούμε στην καθημερινότητα μας τι αντίκτυπο έχει στον άλλον και στην κοινωνία αυτό που λέμε ή κάνουμε ή ζητάμε ή δεν ζητάμε. Αν το κάνουμε αυτό, η νέα κοινωνία που όλοι επιθυμούμε θα γεννηθεί χωρίς μολότοφ, χωρίς μαγκούρες με κόκκινα ή μαύρα κουρελάκια που παριστάνουν τις σημαίες, και χωρίς βία.

Μαρία Πέτρου